མངགས་བཅོལ་ཡིད་ལ་དམ་པོར་འཆང་ནས། སྐྱེ་ཁམས་མཛའ་མཐུན་ཡིན་པའི་དེང་རབས་ཅན་གྱི་མཚོ་སྔོན་གསར་པའི་འཛུགས་སྐྲུན་ཇེ་མགྱོགས་སུ་བཏང་བ།

ཀྲུང་གོའི་སྔོ་ཁེབས་ཁྱབ་ཚུལ་གྱི་དཔེ་རིས་ལ་བལྟས་ན། ལྷོ་ནུབ་ཁུལ་གྱི་འཁྱགས་རོམ་དཀར་པོ་དང་རི་མཐོའི་བྲག་རི་ཁམ་ནགས་ཀྱི་བར་དུ། སྔོ་ལྗང་གིས་ཁེབས་པའི་ས་གཞི་ཆེན་པོ་ཞིག་ཡོད་དེ། གནས་དེ་ལས་འབྱུང་བཞིན་པའི་ཆུ་བོ་དག་ནི་ལུས་ཀྱི་ཁྲག་རྩ་ཕྲ་མོ་ཇི་བཞིན་རྫོང་མཐུག་ལ། མཐའ་མར་འབྲི་ཆུ་དང་རྨ་ཆུ། རྫ་ཆུ་བཅས་ལ་འདྲེས་ཡོད། དེས་ལོ་རེ་རེ་བཞིན་སྨད་རྒྱུད་ས་ཁུལ་ལ་དྭངས་གཙང་གི་ཆུ་སྨི་རྒྱ་དཔང་གྲུ་བཞི་མ་དུང་ཕྱུར600སྐྱེལ་བཞིན་ཡོད། གནས་དེ་ནི“ཀྲུང་ཧྭའི་ཆུ་ལྕོག”གི་མཚན་སྙན་ཐོབ་ཡོད་པའི་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་གྱི་གཙང་གསུམ་འབྱུང་ཡུལ་ས་ཁུལ་ཡིན་པ་དང་། དེ་ནི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྐྱེ་ཁམས་བདེ་འཇགས་སྲུང་ཡོལ་གལ་ཆེན་ཡིན་པས་མི་ཚད། གོ་ལ་ཕྱེད་བྱང་མའི་གནམ་གཤིས་ཚོར་སྐྱེན་མགོ་སློང་ཁུལ་དང་གོ་ལ་ཡོངས་ཀྱི་སྐྱེ་ཁམས་མ་ལག་གི་སྙོམས་སྒྲིག་བརྟན་བརླིང་ཆུས་ཡིན་ལ། མཐོ་གྲང་སྐྱེ་དངོས་རང་བྱུང་དངོས་རིགས་ཐོན་ཁུངས་ཀྱི་བང་མཛོད་ཀྱང་ཡིན།

“མཚོ་སྔོན་གྱི་སྐྱེ་ཁམས་ཁོར་ཡུག་ལ་སྲུང་སྐྱོབ་ལེགས་པོ་བྱེད་པ་ནི‘རྒྱལ་དོན་གྱི་ཆེ་ཕྱོགས’ཡིན།” 2016ལོའི་ཟླ8པའི་ཚེས24ཉིན། སྤྱི་ཁྱབ་ཧྲུའུ་ཅི་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་མཚོ་སྔོན་དུ་གཟིགས་ཞིབ་གནང་སྐབས“མཚོ་སྔོན་གྱི་ཆེས་ཆེ་བའི་རིན་ཐང་ནི་སྐྱེ་ཁམས་ཡིན་ལ། ཆེས་ཆེ་བའི་འགན་འཁྲི་ནི་སྐྱེ་ཁམས་ཡིན། ཆེས་ཆེ་བའི་སྦས་ཤུགས་ཀྱང་སྐྱེ་ཁམས་ཡིན”པའི་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་གཏན་འཁེལ་གནས་ཐིག་བསྟན་རྗེས་ཀྱི་ལོ་ངོ5ཡི་རྗེས་སུ་ཡང་བསྐྱར་མཚོ་སྔོན་དུ་གཟིགས་ཞིབ་གནང་སྐབས། སྤྱི་ཁྱབ་ཧྲུའུ་ཅི་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་སླར་ཡང་འདི་ལྟར་མཚོ་སྔོན་གྱི་རྒྱལ་ཡོངས་འཕེལ་རྒྱས་གནས་བབ་ཆེན་པོའི་ཁྲོད་ཀྱི་སྐྱེ་ཁམས་བདེ་འཇགས་ཀྱི་གོ་གནས་གསལ་བར་བསྟན།

མངགས་བཅོལ་ཡིད་ལ་དམ་པོར་འཆང་སྟེ། འབད་འབུངས་ལྷོད་མེད་ཀྱིས་མདུན་བསྐྱོད་བྱེད། ལོ་གཅིག་གི་ནང་ལ། མཚོ་སྔོན་གྱིས་ཞི་ཅིན་ཕིང་གི་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་དགོངས་པ་ཡིད་ལ་བརྟན་པོར་བཅངས་བ་དང་། བློ་བརྟན་འགྱུར་མེད་ཀྱིས་སྐྱེ་ཁམས་བདེ་འཇགས་ལ་སྲུང་སྐྱོང་དང་གཙང་གསུམ་འབྱུང་ཡུལ་ལ་སྲུང་སྐྱོབ། “ཀྲུང་ཧྭའི་ཆུ་ལྕོག”ལ་སྲུང་སྐྱོབ་བཅས་ཀྱི་འགན་འཁྲི་དང་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་འགན་འཁྲི་གལ་ཆེན་ཕྲག་ཏུ་ཁུར་ལ། སྐྱེ་ཁམས་བདེ་འཇགས་སྲུང་ཡོལ་དང་ལྗང་མདོག་འཕེལ་རྒྱས། རྒྱལ་ཁབ་སྤྱི་གླིང་དཔེ་སྟོན་ཞིང་ཆེན། མི་དང་རང་བྱུང་གི་ཚེ་སྲོག་གཅིག་མཐུན་ཚོགས་པ། སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་གྱི་ལམ་ལུགས་གསར་གཏོད། རི་ཆུ་ནགས་ཞིང་མཚེའུ་རྩྭ་ཐང་བྱེ་ཐང་འཁྱག་ཀླུང་བཅས་ཀྱི་ཕྱོགས་བསྡུས་བཅོས་སྐྱོང་། སྐྱེ་དངོས་སྣ་མང་རང་བཞིན་སྲུང་སྐྱོང་བཅས་ཀྱི“མཐོ་གནས་གསར་པ”བདུན་ཧུར་ཐག་གིས་འཛུགས་སྐྲུན་བྱས་ནས། “རྩེར་སྙེག”གི་སྤོབས་སེམས་དང་མགྱོགས་ཤིང་མྱུར་བའི་གོམ་སྟབས་ཀྱིས། སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་མཐོ་གནས་གསར་སྐྲུན་གྱི་རྡོག་སྒྲ་ཆེས་ཆེར་བསྒྲགས།

“ཀྲུང་ཧྭའི་ཆུ་ལྕོག”རྒྱུན་མཐུད་ཀྱིས་

ཇེ་རྒྱས་ཇེ་འཛོམས་སུ་གྱུར་པ།

“གཙང་པོ་གསུམ་གྱི་འབྱུང་ཡུལ”ཡིན་པའི་ཆ་ནས། མཚོ་སྔོན་གྱི90%ཡི་ས་ཁུལ་ནི་རྒྱལ་ཁབ་གཙོ་གནད་སྐྱེ་ཁམས་བྱེད་ནུས་ཁུལ་དུ་གཏོགས་ལ། རང་རྒྱལ་གྱི“ཡོལ་གཉིས་རྒྱུད་གསུམ”སྐྱེ་ཁམས་བདེ་འཇགས་གནས་བབ་ཁྲོད་ཀྱི་མཚོ་བོད་མཐོ་སྒང་སྐྱེ་ཁམས་སྲུང་ཡོལ་གྱི་གྲུབ་ཆ་གལ་ཆེན་ཞིག་ཡིན། མཚོ་སྔོན་ལ་མཚོན་ན། སྐྱེ་ཁམས་བདེ་འཇགས་ནི་རང་སྟེང་གི་འཕེལ་རྒྱས་དང་འབྲེལ་ཡོད་པར་མ་ཟད། རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་རྒྱུན་མཐུད་འཕེལ་རྒྱས་དང་ཀྲུང་ཧྭ་མི་རིགས་ཀྱི་རྒྱུན་མཐུད་འཕེལ་རྒྱས་དང་འབྲེལ་ཡོད།

2021ལོར། ཞིང་ཆེན་ཡོངས་ཀྱི་ས་གནས་སོ་སོ་དང་སྡེ་ཁག་སོ་སོས་གཙང་གསུམ་འབྱུང་ཡུལ་དང་མདོ་ལ་རིང་མོ། བྱང་གསུམ་འགོག་སྲུང་ནགས། རང་བྱུང་ནགས་སྲུང་སྐྱོབ། རྩྭ་ས་ཞན་འགྱུར་བཅོས་སྐྱོང་སླར་གསོ། ཞིང་བསྐྱུར་ཕྱུགས་བསྐྱུར་ནགས་གསོ་རྩྭ་གསོ་སོགས་གཙོ་གནད་སྐྱེ་ཁམས་བཟོ་འགོད་རྟེན་གཞི་བྱས་ཏེ། རྒྱལ་ཁོངས་ལྗང་བསྒྱུར་སྲ་བརྟན་དང་མཐོར་འདེགས་གཏོང་བའི་ལོ་གསུམ་འགུལ་བསྐྱོད་དང་ནགས་ཚལ་དང་རྩྭ་ཐང་གི་སྤུས་ཚད་གནད་ཁེལ་མཐོར་འདེགས་གཏོང་བའི་འགུལ་བསྐྱོད་ལག་བསྟར་གཏིང་ཟབ་བྱས་ལ། སྟོན་དཔྱིད་དུས་ཚིགས་གཉིས་ཀྱི་རྒྱལ་ཁོངས་ལྗང་བསྒྱུར“མཉམ་འཐབ་ཆེན་མོ”དང་དམངས་ཡོངས་ཀྱིས་འོས་འགན་སྡོང་འཛུགས་བྱས་ཏེ་ལོ་འཁོར40འགོར་བའི་བྱ་འགུལ་རབ་དང་རིམ་པ་རྩ་འཛུགས་བྱས་ནས། རྒྱལ་ཁོངས་ལྗང་བསྒྱུར་སྤྱི་ཆིངས343466.7ལེགས་འགྲུབ་བྱས་ལ། ཞིང་ཆེན་ཡོངས་ཀྱི་ནགས་ཀྱི་ཁེབས་ཚད་དང་རྩྭ་སའི་ཕྱོགས་བསྡུས་སྔོ་ཁེབས་ཚད7.5%དང57.8%ལ་སླེབས། མྱ་ངམ་ཐང་དང་བྱེ་འགྱུར་ས་ཆ་ལ“གཉིས་འཕྲི”ཡི་འཕེལ་ཕྱོགས་མངོན། ལྗང་མདོག་བར་སྟོང་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་རྒྱ་བསྐྱེད་པ་དང་། ཁོར་ཡུག་གི་ཐེག་ཚད་ནུས་ལྡན་མཐོར་འདེགས་བཏང་། སྐྱེ་ཁམས་བདེ་འཇགས་སྲུང་ཡོལ་གོམ་གང་མདུན་སྤོས་ཀྱིས་ཇེ་བརྟན་དུ་བཏང་།

2021ལོར། གཙང་གསུམ་འབྱུང་ཡུལ་རྒྱལ་ཁབ་སྤྱི་གླིང་དངོས་སུ་བཙུགས་པ་དང་རང་ཞིང་གིས་མདོ་ལ་རིང་མོ་རྒྱལ་ཁབ་སྤྱི་གླིང་སྒྲིག་གཞིའི་ཚོད་ལྟ་བྱ་ཡུལ་ཁྱོན་ཡོངས་ནས་ལེགས་འགྲུབ་བྱས་པ་དང་བསྟུན་ནས། རྒྱལ་ཁབ་སྤྱི་གླིང་གཙོ་གཞི་ཡིན་པའི་རང་བྱུང་སྲུང་སྐྱོབ་ས་ཁུལ་གྱི་མ་ལག་འཛུགས་སྐྲུན་ལ་གྲུབ་འབྲས་ཆེན་པོ་བླངས་པ་དང་། ས་ཁོངས་སྐྱེ་ཁམས་བྱེད་ནུས་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་ལེགས་བསྒྱུར། ཆུ་ཁུངས་གསོག་ཉར་ས་ཁུལ་གྱི་བྱེད་ནུས་སྔར་ལས་འབུར་དུ་ཐོན་པ་བཅས་བྱས་ནས། རྒྱལ་ཁབ་སྐྱེ་ཁམས་བདེ་འཇགས་སྲུང་སྐྱོང་ཐད་མཚོ་སྔོན་གྱི་བྱས་རྗེས་བཞག

སྐྱེ་ཁམས་གཞི་མདོག་མཐུག་པོ་བཏིང་ནས་ལྗང་མདོག་

འཕེལ་རྒྱས་ལ་སྐུལ་འདེད་བཏང་བ།

མཐའ་ཡས་པའི་མཚོ་སྔོན་གྱི་ས་གཞི་ཆེན་པོར་ཐུར་དུ་བལྟས་ཚེ། ཙོང་ཆུའི་བཞུར་རྒྱུད་ནས་གཙང་གསུམ་འབྱུང་ཡུལ་བར་དང་། མདོ་ལ་རིང་མོའི་ཕུགས་ནས་ཚྭ་འདམ་གཞོང་ས་བར་དུ། ལྗང་མདོག་ནི་ཚེ་སྲོག་གི་མཚོན་རྟགས་དང་རང་བྱུང་ཁམས་ཀྱི་རང་མདངས་ཡིན་ལ། དེ་ལས་ཀྱང་ས་གནས་འདིའི་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་གཞི་མདོག་ཡིན།

རང་རྒྱལ་གྱིས་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྤྱི་ཚོགས་ལ་ཐཱན་རྩེར་སྣོན་དང་ཐཱན་སྙོམས་འཛིན་གྱི་དམ་བཅས་པའི་རྒྱབ་ལྗོངས་འོག མཚོ་སྔོན་གྱིས་རང་སྟེང་གི་སྐྱེས་ཐོབ་ཀྱི་ཐོན་ཁུངས་ལ་རྐང་ཚུགས་ནས། རི་སྔོ་ཆུ་དྭངས་ནི་གསེར་རི་དངུལ་རི་ཡིན་པ་དང་ཆབ་རོམ་གངས་ཐང་ཡང་གསེར་རི་དངུལ་རི་ཡིན་པའི་འདུ་ཤེས་རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱས་ལ། ལྗང་མདོག་དེ་གཞི་མདོག་ཡིན་པའི་སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་བུར་ཧུར་ཐག་གིས་བསྐྱོད་པ་དང་། བློ་བརྟན་འགྱུར་མེད་ཀྱིས་ལྗང་མདོག་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་མཐོ་གནས་གསར་པ་བསྐྲུན།

2021ལོར། མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་གྱིས་ཐོན་ལས“གནས་བཞི”ཁྱོན་ཡོངས་ནས་འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་མགོ་ཚུགས་པ་དང་། “དཔལ་འབྱོར་གནས་སྟངས་རིགས་བཞི”ཧུར་ཐག་གིས་གསོ་སྤེལ་བྱས་ལ། གཞི་གྲངས་རེ་རེ་དང་གྲུབ་འབྲས་རེ་རེ་ཡིས་མཚོ་སྔོན་གྱིས་ལྗང་མདོག་ཐོན་ལས་མ་ལག་འཛུགས་སྐྲུན་ཐད་ནས་བླངས་པའི་གྲུབ་འབྲས་ཐད་ཀར་མངོན་ཡོད།

མགོ་ལོག་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་དགའ་བདེ་རྫོང་གངས་ལུང་ཞང་གངས་ལུང་སྡེ་བ་རུ། ས་གནས་ཀྱིས་ཕྱུགས་བསྐྱུར་ཕྱུགས་འཕྲི་དང་ཚོགས་བགོས་ཕྱུགས་འཚོ། ལུགས་མཐུན་ལས་བགོས་ཀྱི་སྐྱེ་ཁམས་ཕྱུགས་ལས་ལ་བརྟེན་ནས། སྔོན་ཆད་ཀྱི་འབྲོག་པའི་ཐེག་བརྒལ་ཕྱུགས་འཚོ་དང་ཕྱུགས་འཕེལ་ན་ཡོང་སྒོ་མི་འཕེལ་བའི་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་གནད་དོན་ལ་འགྱུར་ལྡོག་བཏང་བ་དང་། རྩྭ་ཐང་བྱེ་འགྱུར་གྱི་བཅོས་སྐྱོང་དང་བརླན་ས་སྲུང་སྐྱོབ་ཐད་བྱེད་ནུས་གལ་ཆེན་ཐོན་པར་མ་ཟད། ངལ་རྩོལ་ནུས་ཤུགས་སྤོ་བསྒྱུར་བྱེད་པ་མངོན་འགྱུར་བྱུང་། སྐྱེ་ཁམས་ལེགས་པོ་དེ་ནི་ད་བཟོད་རང་ཉིད་ཀྱི་ལག་ཏུ་དམ་པོར་ཐོགས་པའི་རྒྱུ་ནོར་རང་ཡིན་པ་ས་གནས་ཀྱི་འབྲོག་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་རྟོགས་ཡོད།

2021ལོར། རྨ་ལྷོ་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་ལ་རྒྱལ་ཁབ་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་འཛུགས་སྐྲུན་དཔེ་སྟོན་ཁུལ་གྱི་མིང་ཐོབ་སྟེ། རང་ཞིང་གི་མིང་ཐོབ་པའི་གྲོང་ཁྱེར（ཁུལ)དང་པོར་གྱུར། མཚོ་ལྷོ་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་ཁྲི་ཀ་རྫོང་དང་རྨ་ལྷོ་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་ཧོ་ནན་སོག་རིགས་རང་སྐྱོང་རྫོང་ལ་སྐྱེ་ཁམས་ཁོར་ཡུག་པུའུ་ཡིས“རི་སྔོ་ཆུ་དྭངས་ནི་གསེར་རི་དངུལ་རི་ཡིན་པའི”ལག་ལེན་གསར་གཏོད་རྟེན་གཞི་ཡི་མིང་བཏགས།（འཕྲོ་མ་པར་ངོས11པར་གཟིགས།）